Οι συμφωνίες Εγκαθίδρυσης

Το 1959 μονογράφηκε η καταρχήν συμφωνία στη Ζυρίχης και μετά απο λίγες μέρες στο Λονδίνο υπογραφήςαν επίσημα οι συμφωνίες Εγκαθίδρυσης . Τα κείμενα υπέγραψαν εκ μέρους των Ελληνοκυπρίων ο Μακάριος , εκ μέρους των Τουρκοκύπριων ο Κουτσούκ.
Οι συμφωνίες απαρτίζονται απο 5 κείμενα . Το πρώτο εξ’ αυτών, η βασική διάρθρωση της δημοκρατίας της Κύπρου , αφορά τη συνταγματική οργάνωση του πολιτεύματος . Τα 27 άρθρα της βασικής διάρθρωσης μεταφέρθηκαν αυτούσια στο κυπριακό Σύνταγμα κι αποτελούν τις θεμελιώδεις μη αναθεωρητέες διατάξεις του. Με τη βασική διάρθρωση συστήθηκε ενιαίο ανεξάρτητο κράτος ενώ απαγορεύτηκε η Ένωση ή Διχοτόμηση. Συστατικό του κράτους αποτελούν οι δυο κοινότητες στις οποίες οργανώνονται απο το Σύνταγμα οι Ελληνοκύπριοι 80% και οι Τουρκοκύπριοι 18% . Όπως δε σημειώνεται ο κοινωνικός δυαδισμός προσδιόρισε τη συγκρότηση του κράτους . Η δομή και άσκηση των εξουσιών αντικατόπτριζε τη δικοινοτική σύνθεση του πληθυσμού. Κάθε κοινότητα θα εξέλεγε χωριστά τα αιρετά όργανα που της αντιστοιχούν , δηλ. τον Ελληνοκυπρίο πρόεδρο και τον τουρκοκύπριο αντιπρόεδρο καθως και τους βουλευτές . Η συμμετοχή των δυο κοινοτήτων στη κυβέρνηση και στη Βουλή ηταν σε ποσοστά 70% -30% . Απο το σύνολο των διατάξεων προκύπτει οτι κατοχυρώθηκε συνταγματικά το καθεστώς της τουρκοκυπριακής κοινότητας ως ισότιμης , συν ιδρύτριας , και συγκυβερνώσας κοινότητας της Κύπρου και οτι η θεσμική σύμπραξη των δυο κοινοτήτων θεμελίωσε την υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Τμήμα των συμφωνιών αποτελούν επίσης η Συνθήκη Εγγύησης και η Συνθήκη Συμμαχίας που συνομολογήθηκαν μεταξύ Ελλάδος Τουρκίας , Ηνωμένου Βασιλείου και Κύπρου. Με την πρώτη η Κύπρος ανέλαβε την υποχρέωση να διατηρήσει την εδαφική ακεραιότητα της Δημοκρατίας ενώ οι λοιπές 3 χώρες ανέλαβαν την υποχρέωση να εγγυώνται την ακεραιότητα και ανεξαρτησία της Κύπρου , να απαγορέυουν την Ένωση ή την Διχοτόμηση και σε περίπτωση παραβίασης της Συνθήκης ή της ανεξαρτησίας της Κύπρου να λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα για αποκατάσταση του καθεστώτος που εγκαθιδρύθηκε με τη Βασική Διάρθρωση. Σύμφωνα δε με το άρθρο 4 προβλέφθηκε οτι αν δεν συμφωνηθεί κοινή δράση σε καθε ενα κράτος επιφυλάσσεται το δικαίωμα μονομερούς ενέργειας για την αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης και ανεξαρτησίας της κυπριακής δημοκρατίας .
Τέλος με την συνθήκη Συμμαχίας Ελλάδα και Τουρκία ανέλαβαν την υποχρέωση να συνδράμουν αμυντικά την Κύπρο με την παρουσία στρατιωτικής δύναμης απο την Ελλάδα ( ΕΛΔΥΚ , 950) και την Τουρκία ( ΤΟΥΡΔΥΚ, 650) .

Leave a Reply