Σημερα πηγαίνουμε στο Χωριό ΣΤΥΛΛΟΙ 16/148 της Επαρχίας Αμμοχωστου.
Οι Στύλλοι ήταν ένα όμορφο κι γραφικό χωριό της επαρχίας Αμμοχώστου και βρίσκεται κοντά στον αρχαιολογικό χόρο της Αλάσιας, της Έγκωμης και το μοναστήρι του Αποστόλου Βαρνάβα.
Μέχρι το 1964 οι Στύλλοι ήταν μεικτό χωριό ενώ ακολούθως (με τις διακοινοτικές συγκρούσεις) μετατράπηκε σε αμιγές Ελληνοκυπριακό. Πριν από την εισβολή ο αριθμός των κατοίκων του χωριού ανερχόταν στους 1000.
Το χωριό πήρε το όνομα του από τους ” στύλλους ” (κολόνες ), κατάλοιπα του παλαιού υδραγωγείου που μετέφερε νερό από την Κυθρέα στη Σαλαμίνα. Σύμφωνα με μια άλλη παράδοση, το χωριό οφείλη το όνομα του στους ” στύλλους ” που ο Ευαγόρας , βασιλιάς της Σαλαμίνας κατά τον 5 ο – 4 ο αιώνα π.Χ., είχε τοποθετήσει στην περιοχή για να τους χρησιμοποιήσει για την επέκταση της πρωτεύουσας του βασιλείου του.
Στο ελληνικό Δημοτικό Σχολείο που λειτουργούσε εδώ πριν την τουρκική εισβολή φοιτούσαν κατά το σχολικό έτος 1973-74 84 μαθητές.
Οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνταν με τη γεωγροκτηνοτροφία ενώ κάποιοι απασχολούνταν στη γειτονική Αμμόχωστο. ‘Οσον αφορά στην γεωργία, καλλιεργούσαν κυρίως σιτάρι, κριθάρι και βαμβάκι καθώς το χωριό είναι πεδινό, αφού ανήκει στην πεδιάδα της Μεσαορίας. Στους Στύλλους υπήρχε Συνεργατική Πιστωτική Εταιρεία η οποία αγόραζε τα γεωργικά προϊόντα. Στο χωριό υπήρχε επίσης Συνεργατικό Παντοπωλείο.
Τα σπίτια του χωριού ήταν κτισμένα με πλιθάρι και χαρακτηρίζονται από τον πατροπαράδοτο ηλιακό με καμάρες. Τελευταία, ωστόσο, οι οικίες κτίζονταν σύμφωνα με τη μοντέρνα αρχιτεκτονική. Στις δύο πλευρές του δρόμου Λευκωσίας – Αμμοχώστου, ο οποίος διέσχιζε το χωριό , βρίσκονταν 5 – 6 καφενεία. Στην πλατεία του χωριού πρέσβευε ο ανδριάντας του ήρωα Θεοδόση Χατζηθεοδοσίου που είχε λάβει μέρος στον απελευθερωτικό αγώνα του 1955 – 9 ενώ λίγο πιο πέρα βρισκόταν περιτριγυρισμένο από ευκαλύπτους το δημοτικό σχολείο.
Οι γυναίκες του χωριού ασχολούνταν στο σπίτι και στο φούρνισμα ψωμιών, ενώ βοηθούσαν επίσης στην καλλιέργια των χωραφιών . Η εκκλησία των Στύλλων ήταν αφιερομένη στον Προφήτη Ηλία , του οποίου η γιορτή τιμόταν στις 20 Ιουλίου με μεγάλη πανήγυρη στην οποία μαζεύονταν και κάτοικοι από τα γειτονικά χωριά.
Το χωριό είχε κατοικηθεί από την αρχαιότητα και έχουν βρεθεί διάφορα αντικείμενα μεταξύ των οποίων μια κεφαλή αγάλματος που σήμερα βρίσκεται στο Κυπριακό Μουσείο. Στο χωριό βρίσκεται επίσης το περίφημο μοναστήρι του Αποστόλου Βαρνάβα.
Από τους Στύλλους περνούσε γραμμή του κυπριακού κυβερνητικού σιδηρόδρομου- από το χωριό περνούν επίσης δύο από τους μεγαλύτερους ποταμούς της Κύπρου, ο Πηδιάς και ο Γιαλιάς.
Συνέπειες Τουρκικής Εισβολής: Κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής, η κοινότητα καταλήφθηκε από τον τουρκικό στρατό με αποτέλεσμα να εκτοπιστούν όλοι οι Έλληνες κάτοικοι της. Έκτοτε, οι τουρκικές δυνάμεις κατοχής και η παράνομη κατοχική διοίκηση εμποδίζουν την επιστροφή τους.
